Blog

We blijven nog even in de ‘toestemmingssfeer’ zitten, maar nu gaat het om erfafscheidingen op de erfgrens.

Nu in deze tijd (mooi weer komt eraan) streeft men naar privacy en wil men rustig in zijn tuin van de zon genieten. Vooral nu met het ronddwalende coronavirus zitten veel mensen thuis, dan wel werken ze vanuit huis. Het kan ook zijn dat men net is verhuisden nu meer tijd heeft om tijd te besteden aan de tuin.

Hoe zit het nu met een erfafscheiding (muur, haag, hek of schutting) op de gemeenschappelijke erfgrens? Ben je als buur gehouden mee te betalen of kun je op eigen grond een schutting plaatsen? Wat komt hier verder allemaal bij kijken? Recent ontving ik een dergelijke vraag en ben ik op onderzoek uitgegaan.

In deze kort blog zal ik hier kort op ingaan, zodat jij straks weet hoe te handelen en weet je waar je aan begint (bezint eer ge begint).

Erfafscheiding (artikel 5:49 BW)
De rechtspositie van eigenaren, tussen wier erven een schutting, hek, haag, dan wel muur precies op de erfafscheiding wordt geplaatst, vindt zijn grondslag in artikel 5:49 BW. Met de erfgrens wordt gedoeld op de grens in de tuinen van buren. Daar waar de privacy-grens van de andere buur begint. Artikel 5:49 BW is namelijk in het leven geroepen voor eenzijdige plaatsing van een erfafscheiding vanwege de privacybescherming. Een erfafscheiding plaatsen vindt op diverse manieren plaats. Hierbij worden er twee meest voorkomende situaties uitgelicht. Enerzijds kunnen buren in gezamenlijk overleg een erfafscheiding plaatsen. Anderzijds kan een betreffende buur op eigen grond, vlak naast de erfgrens, een erfafscheiding plaatsen. Ofwel, het is of/of niet en/en. Ook daar vergissen vele buren zich in.

Gezamenlijke plaatsing van een erfafscheiding
Op het moment dat een buur besluit een schutting, muur/hek of haag te plaatsen, dient men in overleg met de andere buur te gaan en elkaar toestemming te vragen. Zij kunnen in samenspraak een schutting, haag, muur dan wel een hek (laten) plaatsen. Dit is het meest gangbare en gebruikelijke in de praktijk. De te maken kosten (aanschaf, benodigdheden en plaatsing) en onderhoud komen voor rekening van beide partijen (artikel 5:49 BW). Beide buren zijn dus gezamenlijk verantwoordelijk voor plaatsing van de erfafscheiding en het onderhoud ervan. Artikel 5:49 BW ziet daarmee op een afdwingbare verplichting om medewerking te vorderen van de andere buur om op gemeenschappelijke kosten een erfafscheiding te plaatsen (met een maximale hoogte van twee meter) alsmede het onderhoud ervan. Daarbij dient wel opgemerkt te worden dat dit anders kan zijn, wanneer uit het bestemmingsplan dan wel andere regelgeving van de gemeente iets anders staat voorgeschreven (omgevingsvergunning dan wel andere regels).

Eigenmachtig plaatsen van een erfafscheiding
Ben je als buur gehouden om te allen tijde bij te dragen in de kosten voor het plaatsen van een erfafscheiding? Het antwoord daarop is nee.

Uit de parlementaire geschiedenis blijkt namelijk dat een buur niet gedwongen kan worden om mee te werken om in de kosten bij te dragen van een schutting wanneer hij niet de gewenste privacy krijgt (EV 1, Parl. Gesch., p. 194). Als buur hoef je dus niet altijd mee te werken en bij te dragen in de kosten van aanschaf en/of plaatsing van de erfafscheiding. Van het voorgaande is sprake van, wanneer de betreffende buur besluit op eigen grond een erfafscheiding te plaatsen. Dit vindt naast de erfgrens (meestal 50/60 cm) plaats, nu je als buur overigens niet zonder toestemming de tuin van andere buur mag betreden. Met plaatsing van een schutting in de eigen tuin, voorziet de betreffende buur in zijn eigen privacy-recht, waarbij de kosten en onderhoud geheel zelf worden gedragen. Hiervoor is geen toestemming van de andere buur vereist.

Het is of/of niet en/en
Het is niet zo dat wanneer een buur zelf in een erfafscheiding heeft voorzien, dus naast de erfgrens, de andere buur hem kan dwingen om alsnog uitvoering te geven aan artikel 5:49 BW. Het voorgaande bleek uit een arrest van het Gerechtshof (Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 23 juli 2019, r.o. 4.5-4.6). Met andere woorden, wanneer de betreffende buur een schutting op eigen terrein heeft geplaatst en daarmee in zijn/haar/de eigen privacy heeft voorzien, kan dan niet van de buren worden verlangd dat deze meebetalen. Kortom, de betreffende buur die een erfscheiding op eigen grond plaatst draagt hier volledige kosten van en is eveneens verantwoordelijk voor het onderhoud.

Afdwingbare verplichting
Buren zijn uiteraard gerechtigd om krachtens 5:49 BW te vorderen dat de andere buur meewerkt aan de plaatsing van een erfafscheiding, bijvoorbeeld een schutting of haag. Artikel 5:49 BW bevat namelijk een afdwingbare verplichting, nu dit artikel ziet op eenzijdige plaatsing van een erfafscheiding. Dit is slechts anders wanneer de betreffende buur bijvoorbeeld reeds een haag op eigen grond heeft geplaatst en daarmee in de eigen privacybescherming heeft voorzien (zie ook een andere uitspraak van de Rechtbank Rotterdam d.d. 19 juli 2017, r.o. 4.5-4.6). De betreffende buren dienen dan zelf te onderbouwen waarom zij medewerking van de andere buur noodzakelijk achten om mee te werken aan de plaatsing van de schutting op de gezamenlijke erfgrens (Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden d.d. 20 juni 2017). Dus toestemming verlenen is in bovenstaande niet vereist, wanneer je als buur reeds in jouw eigen privacy-recht hebt voorzien. Is de betreffende buur het hier niet mee eens, dan kunnen zij middels rechterlijke tussenkomst om medewerking vorderen.

Handvatten:
-ga in goed overleg met de buren omtrent het plaatsen van een erfafscheiding en maak duidelijke afspraken over de vorm van erfafscheiding (muur, haag, hek, schutting) kosten omtrent de aanschaf, plaatsing en onderhoud;
-kom je er gezamenlijk niet over uit, meld dan bij je betreffende buur dat je op eigen grond een erfafscheiding zult plaatsen, waarvan je de kosten geheel voor eigen rekening neemt;
-wil de andere buur niet meewerken om een erfafscheiding te (laten) plaatsen, stuur dan eerst een aangetekende brief waarin je je buur informeert en om toestemming verleent en neem daarin een redelijke termijn (2 weken) voor reactie;
-weigert de betreffende buur medewerking te verlenen,dan kun je een procedure starten en bij de rechter om medewerking van de buurman/vrouw vorderen voor het plaatsen van een erfafscheiding op de erfgrens.

Mocht u naar aanleiding van het bovenstaande vragen hebben, dan wel vragen hebben in het algemeen overschuttingen en afmetingen conform de wet-en regelgeving, of conflicten hebben met uw buren, dan kunt u uiteraard contact opnemen met mw. S. Ouald Chaib.